คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา เป็นหน่วยผลิตและพัฒนาครูที่มีพัฒนาการมาจาก “โรงเรียนฝึกหัดครูเมืองกรุงเก่า” ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ.2448 จนถึงปัจจุบันมีสถานะเป็นคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา โดยมีพัฒนาการที่สำคัญ 4 ช่วงตามลำดับ ดังต่อไปนี้

1. ช่วงเป็นโรงเรียนฝึกหัดครู (พ.ศ.2448-2508)

- ปี พ.ศ.2448 (1 กรกฎาคม) ก่อตั้ง “โรงเรียนฝึกหัดครูเมืองกรุงเก่า” ที่หลังพระราชวังจันทรเกษม มณฑลกรุงเก่า จัดสอนวิชาสามัญอนุโลมเพิ่มวิชาครูหรือหลักสูตรครูมูลฐาน (ครู ป.)

- ปี พ.ศ.2458 โรงเรียนฝึกหัดครูเมืองกรุงเก่าได้เปลี่ยนระเบียบตามระเบียบการฝึกหัดครูมูลหัวเมืองของกระทรวงธรรมการ

- ปี พ.ศ.2467 ตั้ง “โรงเรียนฝึกหัดครูมูลกสิกรรม” ที่ตำหนักเพนียด มณฑลกรุงเก่า โดยจัดสอนวิชาสามัญ (ให้เรียนวิชากสิกรรม)

- ปี พ.ศ.2475 ยุบเลิกแผนกฝึกหัดครูมูลสามัญ (โรงเรียนฝึกหัดครูเมืองกรุงเก่า) รวมอยู่ใน “โรงเรียนฝึกหัดครูมูล” ที่ตำหนักเพนียดมณฑลกรุงเก่า และได้ยุบเลิกหลักสูตรครูมูล (ครู ป.)

- ปี พ.ศ.2476 ได้ปรับเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนฝึกหัดครูมูล ฝึกหัดครูประกาศนียบัตร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา” โดยตั้งที่ตำหนักเพนียด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และได้เปิดสอนหลักสูตรครูมูลกสิกรรม พ.ศ.2467 ตามเดิม

- ปี พ.ศ.2479 (1 มิถุนายน) ได้แยกเป็น “โรงเรียนฝึกหัดครูประกาศนียบัตร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา” (โรงเรียนฝึกหัดครูชาย ซึ่งชาวบ้านเรียกว่าโรงเรียนประกาศหรือโรงเรียนผักกาด ที่กรมทหารหัวแหลม และ “โรงเรียนฝึกหัดครูสตรีประกาศนียบัตรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา” (โรงเรียนฝึกหัดครูสตรี)) โดยเปิดสอนหลักสูตรประกาศนียบัตรจังหวัด (ครู ว.) และประกาศนียบัตรครูประชาบาล (ครู ป.บ.)

- ปี พ.ศ.2484 โรงเรียนฝึกหัดครูประกาศนียบัตรพระนครศรีอยุธยา ย้ายไปอยู่ที่ข้างวัดวรโพธิ์(โรงเรียนประตูชัยในปัจจุบัน) ส่วนโรงเรียนฝึกหัดครูสตรีฯ ย้ายไปอยู่ ต.หอรัตนไชย (หอพักอู่ทองในปัจจุบัน)

- ปี พ.ศ.2491 โรงเรียนฝึกหัดครูประกาศนียบัตรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนฝึกหัดครูพระนครศรีอยุธยา” โดยเปลี่ยนระเบียบของหลักสูตรครู ว. และ ป.บ.

- ปี พ.ศ.2497 มีการยกฐานะกองฝึกหัดครูเป็นกรมการฝึกครูและยกเลิกการผลิตครู ว. ครู ป.บ. และ ครู ป.

- ปี พ.ศ.2498 เริ่มใช้ระบบการฝึกหัดครูของกรมการฝึกหัดครูและเปิดสอนหลักสูตรครู ป.กศ.

2. ช่วงเป็นวิทยาลัยครู(พ.ศ.2509-2537)

- ปี พ.ศ.2509 โรงเรียนฝึกหัดครูพระนครศรีอยุธยาได้ยกฐานะเป็น “วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา” และย้ายมาตั้งที่เลขที่ 96 ถนนโรจนะ (ที่ตั้งปัจจุบัน)

- ปี พ.ศ.2511 รวมโรงเรียนฝึกหัดครูสตรีพระนครศรีอยุธยาเข้ากับวิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยาเป็นวิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยาตามเดิม

- ปี พ.ศ.2517 วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยาเปิดสอนหลักสูตรปริญญาตรี (ป.อ)

- ปี พ.ศ.2519 วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยาได้ใช้หลักสูตรสภาการฝึกหัดครูสอนระดับ ป.กศ.สูง และ ค.บ. (2 ปี)

- ปี พ.ศ.2523 วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยาได้เปิดสอนหลักสูตรครุศาสตรบัณฑิต ค.บ.(4 ปี)

- ปี พ.ศ.2524 วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยาได้ใช้หลักสูตรสภาการฝึกหัดครู พ.ศ.2524

- ปี พ.ศ.2528 วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยาเปิดสอนโดยมีระบบหลักสูตรสาขาวิชาอื่น นอกเหนือจากสาขาวิชาชีพครูด้วย

3. ช่วงเป็นคณะครุศาสตร์ สถาบันราชภัฏ(พ.ศ.2538-2546)

- ปี พ.ศ.2538 (25 มกราคม) วิทยาลัยครูพระนครศรีอยุธยา เปลี่ยนสถานะเป็น “สถาบันราชภัฏพระนครศรีอยุธยา” และเกิด “คณะครุศาสตร์” ขึ้นเป็นส่วนราชการที่มีภารกิจจัดการศึกษาตามหลักสูตรสาขาการศึกษา

4. ช่วงเป็นคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ(พ.ศ.2547-ปัจจุบัน)

- ปี พ.ศ.2547 คณะครุศาสตร์ สถาบันราชภัฏพระนครศรีอยุธยา เปลี่ยนสถานะเป็น “คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา” ตาม พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ.2547

- ปี พ.ศ.2548 จนถึงปัจจุบัน คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา มีพัฒนาการในการผลิตและพัฒนาครูต่อเนื่องมานับรวมทั้งหมดเป็นเวลา 110 ปี มีการขยายการจัดการศึกษาครอบคลุมตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษา ประถมศึกษา มัธยมศึกษา ปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก มีการจัดการเรียนการสอนสาขาการศึกษาหลักสูตรครุศาสตรบัณฑิต(ค.บ.)(5 ปี) คือ สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย สาขาวิชาคณิตศาสตร์ สาขาวิชาคอมพิวเตอร์ศึกษา สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ สาขาวิชาพลศึกษา สาขาวิชาสังคมศึกษา สาขาวิชาการศึกษาพิเศษและการสอนภาษาไทย สาขาวิชาการศึกษาพิเศษและการสอนภาษาไทย สาขาวิชาการสอนภาษาไทย สาขาวิชาการสอนภาษาอังกฤษ และสาขาวิชาการประถมศึกษา นอกจากนี้ยังได้เปิดสอนหลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษา หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต(ป.บัณฑิต)วิชาชีพครู และการบริหารการศึกษา หลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต(ค.ม.) การจัดการเรียนรู้ และการบริหารการศึกษา และหลักสูตรครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต(ค.ด.) การบริหารการศึกษา โดยจัดการศึกษาร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการบัณฑิตศึกษาด้วย