หมวดที่ 3 การจัดการทรัพยากรและพลังงาน
เกณฑ์การประเมิน
1. มีแผนงานและดำเนินการตามมาตรการประหยัดไฟฟ้า น้ำ และทรัพยากร
สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มีการกำหนดนโยบายการบริหารจัดการห้องสมุดสีเขียว เพื่อการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม และให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของบุคลากรห้องสมุดและผู้รับบริการ โดยการนำนโยบายไปจัดทำแผนพัฒนาห้องสมุดสีเขียวระยะ 5 ปี (2561-2565) และแผนพัฒนาห้องสมุดสีเขียวประจำปี จากแผนมีการกำหนดและประชาสัมพันธ์มาตรการประหยัดไฟฟ้า น้ำ และทรัพยากร เพื่อเป็นแนวทางปฏิบัติแก่บุคลากร ผู้เข้ารับบริการสำนักฯ ตระหนักและมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม
มีการจัดทำระบบไฟฟ้ากระตุก เพื่อประหยัดพลังงานไฟฟ้า
เอกสารหลักฐาน
2. มีแผนงานและดำเนินการลดปริมาณของเสีย
สำนักฯ มีแผนงานและดำเนินการลดปริมาณของเสีย โดยกำหนดและประกาศมาตรการการประหยัดไฟฟ้า น้ำ และทรัพยากร พลังงานและลดการใช้ทรัพยากร เพื่อให้บุคลากรลดปริมาณขยะ โดยใช้หลักการ 3R (Reduce Reuse Recycle : 3Rs) ลดการใช้ นำมาใช้ซ้ำและนำกลับมาใช้ใหม่
การลดขยะโดยลดการใช้ เช่น ใช้ระบบ E-Document ในการจัดเก็บเอกสาร คำสั่ง แทนการสำเนาให้บุคลากรทุกคน ใช้ระบบ E-Meeting ในการจัดประชุม เพื่อลดจำนวนเอกสารการประชุม รณรงค์ให้บุคลากรคิดทบทวนก่อนพิมพ์เอกสาร ใช้ Line กลุ่มในการประชาสัมพันธ์โครงการ/กิจกรรมต่างๆของสำนัก ใช้ระบบEconoMode พิมพ์เอกสารในกรณีที่ไม่ใช่เอกสารสำคัญ เช่น คู่มือ รายงานผลการดำเนินงาน เป็นต้น รณรงค์ลดการใช้ถุงพลาสติก โดยใช้ถุงผ้าหรือกระเป๋าผ้า ลดการใช้กล่องโฟมโดยใช้ปิ่นโตแทน จัดหาน้ำดื่มแบบขวดแก้วจำหน่ายให้กับบุคลากรในราคาต้นทุน เพื่อลดการนำขวดพลาสติกเข้าห้องสมุด
สำหรับผู้ใช้บริการ จัดจุดบริการน้ำดื่มแก่นักศึกษาและผู้มารับบริการ รณรงค์ให้นำแก้วแบบใช้ซ้ำได้เข้ามาในห้องสมุด ห้ามนำขวดแก้วหรือพลาสติกเข้ามา เพื่อลดการนำขยะเข้ามาในห้องสมุด ลดจำนวนถังขยะในบริเวณโถงบริการ เหลือเพียงชั้นละจุด จำนวน 2 ประเภท ลดจุดทิ้งขยะรวมของสำนักให้เหลือจุดเดียว
การลดขยะโดยการใช้ซ้ำ ได้แก่ การใช้กระดาษ 2 หน้า ใช้เศษกระดาษทำเป็นกระดาษโน๊ต การบริการสืบค้นสารสนเทศ การใช้วัสดุอุปกรณ์ตกแต่งนิทรรศการที่สามารถใช้ซ้ำได้ เช่น ดอกไม้ประดิษฐ์จากผ้า
การลดขยะโดยการนำกลับมาใช้ใหม่ เช่น รณรงค์การนำหลอดกาแฟไปใช้ทำหมอนหลอดสำหรับผู้ป่วย การใช้ป้ายไวนิลไปจัดทำกระเป๋าสำหรับบริการและพัฒนาเพื่อเพิ่มมูลค่าสามารถจำหน่ายให้มีรายได้ การใช้หนังสือพิมพ์เก่าทำความสะอาดกระจกและนำไปประดิษฐ์เป็นกระถางต้นไม้ สำนักจัดหากรงเหล็กเพื่อคัดแยกขยะที่สามารถรีไซเคิลได้
สำนักมีการจัดหาถังขยะสำหรับคัดแยกขยะให้ถูกต้องตามประเภทของขยะ เพื่อให้สามารถแยกขยะและส่งกำจัดได้อย่างถูกวิธี ได้แก่ ถังขยะเปียก ถังขยะรีไซเคิล ถังขยะทั่วไปและถังขยะอันตราย มีการจัดพื้นที่สำหรับรับประทานอาหารของบุคลากร โดยกำหนดห้องรับประทานอาหารอย่างเป็นสัดส่วน มีการคัดแยกเศษอาหารจากการรับประทานอาหารของบุคลากรและนำไปกำจัดโดยการทำปุ๋ยหมักในสวนของสำนักฯ
สำนักฯ มีการดำเนินกิจกรรม 5ส อย่างสม่ำเสมอ และการทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศ ไม่น้อยกว่าปีละ 2 ครั้ง
เอกสารหลักฐาน
3. มีข้อกำหนดและเงื่อนไขการว่าจ้าง (Term of Reference : TOR) เพื่อควบคุมหน่วยงานภายนอกที่เข้ามาใช้พื้นที่ภายในห้องสมุดให้ปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม
มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา ได้มีข้อกำหนดและเงื่อนไขการว่าจ้างพนักงานทำความสะอาดของบริษัท ซึ่งมีข้อกำหนดและมาตรการเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม ในการใช้น้ำยาทำความสะอาดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
สำนักฯ ใช้น้ำยาทำความสะอาดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อลดมลพิษในน้ำ
เอกสารหลักฐาน
4. มีการสื่อสารและรณรงค์ให้ผู้รับบริการและบุคลากรห้องสมุด ประหยัดไฟฟ้า ประหยัดน้ำ และประหยัดทรัพยากร ตามแผนงานที่กำหนด
สำนักฯ มีการสื่อสารและรณรงค์ให้ผู้รับบริการและบุคลากรห้องสมุด ประหยัดไฟฟ้า น้ำ และทรัพยากร ตามแผนงานที่กำหนด โดยการประกาศมาตรการประหยัดไฟฟ้า น้ำและทรัพยากร ผ่านทางเว็บไซต์สำนักฯ งานห้องสมุดสีเขียว และมีการติดป้ายและจัดทำคลิปวีดีโอเพื่อรณรงค์ เช่น ป้ายบันไดแคลอรีเพื่อจูงใจลดการใช้ลิฟต์ ป้ายรณรงค์การใช้ลิฟต์ ป้ายประหยัดไฟฟ้าตามจุดเปิด-ปิดสวิตซ์ไฟ ป้ายประหยัดน้ำในห้องน้ำชาย-หญิง เพื่อรณรงค์ให้บุคลากร นักศึกษาและผู้ที่มารับบริการมีส่วนร่วมในการประหยัดไฟฟ้า น้ำและทรัพยากร
เอกสารหลักฐาน
5. มีการกำหนดแผนงานและดำเนินการจัดซื้อ/จัดจ้างสินค้าและบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม(อ้างอิงบัญชีรายการสินค้าและบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในคู่มือการจัดซื้อ/จัดจ้างสินค้าและบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ฉบับล่าสุด) หรือสินค้าชุมชนเพื่อใช้ในกิจกรรมการให้บริการของห้องสมุด รวมทั้ง กิจกรรมการประชุมและจัดนิทรรศการ
สำนักฯ ดำเนินการจัดซื้อ/จัดจ้างสินค้าและบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยอ้างอิงบัญชีรายการสินค้าและบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม http://gp.pcd.go.th/ สำนักฯ มีผลการดำเนินงานจัดซื้อ/จัดจ้าง สินค้าและบริการ โดยพิจารณาถึงการอนุรักษ์พลังงานและผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การใช้วัสดุรีไซเคิล การเลือกใช้อุปกรณ์โดยพิจารณาจากฉลากประหยัดพลังงานและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม หรือเลือกใช้บริการจากผู้ประกอบการที่ได้รับการรับรองมาตรฐานด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม
เอกสารหลักฐาน
6. มีแผนการและดำเนินการบำรุงรักษาระบบต่างๆ ที่มีในห้องสมุด ตามแผนอย่างต่อเนื่อง
สำนักฯ มีแผนการและดำเนินการบำรุงรักษาระบบต่างๆ ที่มีในห้องสมุด ตามแผนอย่างต่อเนื่อง ดังนี้
1) ระบบเครื่องปรับอากาศแบบควบคุมอุณหภูมิและความชื้น สำนักมีการตรวจเช็คสภาพเครื่องปรับอากาศ กำหนดให้มีการทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศ ไม่น้อยกว่าปีละ 2 ครั้ง ปรับปรุง ซ่อมแซมกรณีมีการชำรุด บำรุงรักษาตามระยะเวลาที่เหมาะสม
2) ระบบลิฟต์โดยสาร สำนักมีการตรวจเช็คสภาพ ซ่อมบำรุง โดยบริษัททุกระยะ ที่ถึงกำหนด
3) ระบบดับเพลิง สำนักฯ โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธย มีการตรวจเช็คสภาพและเติมสารดับเพลิงตามระยะเวลา สำนักกำหนดบุคลากรตรวจเช็คถังเพลิงให้อยู่ในสภาพปกติและมีการตรวจเช็คจุดสัญญาณเตือนภัย เพื่อตรวจว่าอยู่ในสภาพปกติ
4) ระบบเครื่องกำเนิดไฟฟ้า สำนักฯ กำหนดแนวทางและบุคลากรรับผิดชอบการตรวจเช็คสภาพระบบเครื่องกำเนิดไฟฟ้าให้เป็นปกติ
5) ระบบเครื่องสำรองไฟ และระบบไฟฟ้าอาคาร สำนักกำหนดแนวทางให้มีบุคลากรตรวจเช็คสภาพระบบเครื่องสำรองไฟฟ้าและระบบไฟฟ้าอาคารอย่างสม่ำเสมอ
เอกสารหลักฐาน
7. มีแผนงานและดำเนินการรวบรวมและบันทึกข้อมูลปริมาณการใช้ไฟฟ้า เชื้อเพลิง น้ำ กระดาษ และทรัพยากรอื่นๆ โดยมีการรายงานผลเป็นประจำทุกปี พร้อมกับเปรียบเทียบข้อมูลย้อนหลังเพื่อดูพัฒนาการ
สำนักฯ ดำเนินการรวบรวมและบันทึกข้อมูลปริมาณการใช้ไฟฟ้า เชื้อเพลิง น้ำ กระดาษ และทรัพยากรอื่นๆ เป็นประจำทุกเดือน ในปี พ.ศ.2562 เพื่อให้ทราบปริมาณการใช้พลังงาน และเพื่อนำผลที่ได้วางแผนการประหยัดพลังงานในปี 2563 และปีถัดไป
เอกสารหลักฐาน
8. มีแผนงานและดำเนินการด้านการส่งเอกสาร และการเดินทาง โดยการบริหารจัดการระบบรถร่วม หรือการใช้จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (e-mail), การประชุมอิเล็กทรอนิกส์ (e-Meeting) หรือระบบอื่นๆ เพื่อลดเวลา และลดต้นทุนการส่งเอกสารหรือการเดินทางมาประชุม
สำนักฯ มีแผนงานและดำเนินการด้านการส่งเอกสาร และการเดินทาง ได้แก่ มีแนวปฏิบัติการเดินทางไปราชการของบุคลากรโดยการใช้ระบบรถร่วม ต้องมีบุคลากรไม่น้อยกว่า 3 คน จึงจะสามารถขออนุญาตใช้รถเพื่อไปราชการได้ หากน้อยกว่า 3 คน ให้เดินทางโดยรถโดยสารสาธารณะหรือส่วนตัว มีการใช้ระบบการจัดส่งเอกสารโดยใช้จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (Email) ใช้ระบบ E-Meeting ในการประชุมเพื่อลดการใช้กระดาษ ใช้ระบบ E-Document ในการจัดเก็บเอกสารคำสั่ง ใช้ Line Facebook ในการสื่อสาร แจ้งคำสั่ง โครงการ กิจกรรมต่างๆของสำนัก ให้บุคลากรได้รับทราบ ซึ่งสามารถลดการใช้กระดาษ หมึกพิมพ์ และลดระยะเวลาดำเนินการส่งเอกสารรายบุคคล
เอกสารหลักฐาน
9. มีแผนงานและดำเนินการประเมินปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก จำแนกจุดหรือกิจกรรมการปรับปรุง วางแผนและดำเนินมาตรการเพื่อลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และ/หรือการทำกิจกรรมชดเชยคาร์บอน
สำนักฯ ดำเนินการประเมินปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก จำแนกจุดจากการใช้พลังงานไฟฟ้า
ในปี พ.ศ.2561 สำนักฯ มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการใช้พลังงานไฟฟ้า จำนวน 86.13 tCO2e จากการใช้น้ำประปาและกระดาษ A4 จำนวน 2.29 tCO2e รวมเป็น 88 tCO2e
ในปี พ.ศ.2562 สำนักฯ มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการใช้พลังงานไฟฟ้า จำนวน 71.04 tCO2e จากการใช้น้ำประปาและกระดาษ A4 จำนวน 2.05 tCO2e รวมเป็น 73 tCO2e
ในปี พ.ศ.2563 สำนักฯ มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการใช้พลังงานไฟฟ้า จำนวน 58.54 tCO2e จากการใช้น้ำประปาและกระดาษ A4 จำนวน 1.26 tCO2e รวมเป็น 59 tCO2e
สำนักมีมาตรการเพื่อลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก โดยการกำหนดมาตรการเปิด-ปิด เครื่องปรับอากาศ เปิดเวลา 09.00 น. ปิดเวลา 16.00 น. ในปี 2563 สำนักฯ ได้รับจัดสรรงบประมาณในการจัดหาเครื่องปรับอากาศ จำนวน 10 เครื่อง ทดแทนเครื่องปรับอากาศรุ่นเดิม ซึ่งมีการใช้งานเกินอายุงาน เพื่อลดการใช้พลังงานไฟฟ้า
จัดหาและพัฒนาระบบอิเล็กทรอนิกส์ใช้ในการปฏิบัติงาน เช่น E-document, E-meeting, Google Drive เพื่อลดปริมาณการใช้กระดาษ ซึ่งในปี 2561-2563 สำนักฯ ลดปริมาณการใช้กระดาษได้ 230 กิโลกรัม (92 รีม) คิดเป็น 0.26 tCO2e
บุคลากรของสำนัก มีการร่วมกิจกรรมชดเชยคาร์บอน โดยการจัดซื้อคาร์บอนเครดิต โดยในปี 2562 มีการจัดซื้อคาร์บอนเครดิต จำนวน 20 tCO2e และในปี 2563 มีการจัดซื้อคาร์บอนเครดิต จำนวน 55 tCO2e
เอกสารหลักฐาน